Με τον όρο «εμφύτευμα» εννοείται ένα τεχνητό αντικείμενο ή μηχανισμός που τοποθετείται στο σώμα προκειμένου να υποκαταστήσει ένα τμήμα του σώματος που λείπει ή είναι μη λειτουργικό. Τα εμφυτεύματα έχουν ευρεία εφαρμογή στον τομέα της ιατρικής, με πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα τα οδοντικά εμφυτεύματα (στηρίζουν τεχνητά δόντια), τις τεχνητές αρθρώσεις σε σημεία του σώματος όπου η φυσικές αρθρώσεις έχουν φθαρεί (π.χ. ώμος, γόνατο) κ.ά..
Εκτός όμως από τα μηχανικά εμφυτεύματα, υπάρχουν και τα ηλεκτρονικά εμφυτεύματα των οποίων η λειτουργία συνήθως βασίζεται στα μικροτσίπ. Το μικροτσίπ (microchip ή απλά chip), που ονομάζεται και μικροεπεξεργαστής, είναι ένα μικρών διαστάσεων ολοκληρωμένο κύκλωμα το οποίο μπορεί να αποθηκεύσει ένα σημαντικό όγκο πληροφοριών τις οποίες και μπορεί να ανταλλάσσει (δηλ. μπορεί να αποστέλλει και να λαμβάνει πληροφορίες) αλληλεπιδρώντας με κατάλληλα μηχανήματα.
Όπως είναι ευνόητο, μια τέτοια ηλεκτρονική συσκευή η οποία μάλιστα είναι φορητή πάνω σε διάφορα αντικείμενα (κάρτες, διαβατήρια, αυτοκίνητα κ.ά.) αλλά και εμφυτεύσιμη στο ανθρώπινο σώμα, μπορεί να έχει πάρα πολλές εφαρμογές και κατ’ αρχήν ιατρικές. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στην εμφύτευση μικροτσίπ στο ανθρώπινο σώμα.
Μερικά παραδείγματα σύγχρονης χρήσης ηλεκτρονικών εμφυτευμάτων με μικροτσίπ για λόγους υγείας είναι:
- Βηματοδότες
για τη σωστή λειτουργία της καρδιάς
- Εμφυτευμένο μικροτσίπ για τη μέτρηση
αιματολογικών δεικτών
- Κίνηση ρομποτικών μελών από ανάπηρα άτομα
με μικροτσίπ εμφυτευμένο στον εγκέφαλο
- Ηλεκτρονικά εμφυτεύματα για την αποκατάσταση
της ακοής και της όρασης.
- Μικροτσίπ που ελέγχει την όρεξη για
αντιμετώπιση της παχυσαρκιας
... κ.ά.
Όλες οι παραπάνω εφαρμογές των ηλεκτρονικών εμφυτευμάτων με μικροτσίπ αποβλέπουν στην αποκατάσταση της λειτουργίας ενός μέλους το οποίο είτε δεν υπάρχει στο σώμα είτε υπάρχει αλλά είναι μη λειτουργικό. Τα τελευταία χρόνια όμως, γίνεται μια ολοένα και μεγαλύτερη προσπάθεια από τους ερευνητές παγκοσμίως η οποία αποσκοπεί όχι μόνο στην αποκατάσταση των σωματικών δυσλειτουργιών σε άτομα με παθήσεις, αλλά επιπλέον στη χρήση ηλεκτρονικών εμφυτευμάτων για την επέκταση των σωματικών ικανοτήτων υγιών ατόμων. Η κεντρική ιδέα αυτού του εγχειρήματος είναι η διεύρυνση των αισθητήριων δυνατοτήτων, δηλαδή η επέκταση των δυνατοτήτων των αισθήσεων αλλά και η απόκτηση νέων αισθήσεων ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να αντιλαμβάνονται στο περιβάλλον τους πράγματα για τα οποία δεν διέθεταν μέχρι τώρα τα κατάλληλα αισθητήρια όργανα.
Το φιλοσοφικό υπόβαθρο αυτής της προσπάθειας είναι η πίστη στη θεωρία της βιολογικής εξέλιξης των ειδών, σύμφωνα με την οποία όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν προκύψει μέσα από καθαρά τυχαίες και τυφλές διαδικασίες μετατροπής προγενέστερων απλούστερων οργανισμών σε πολυπλοκότερους. Πρόκειται βέβαια για μια θεωρία που ούτε επιστημονική είναι αλλά ούτε και ευσταθεί ως αντίληψη απέναντι στα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα αλλά ανατρέπεται εντελώς από αυτά, όπως έχουμε δει σε παλαιότερη σειρά άρθρων.
Δεδομένης όμως της πίστης στη θεωρία της εξέλιξης, αρχίζει πλέον να αναδύεται και να εξαπλώνεται η αντίληψη ότι καθώς το ανθρώπινο είδος έχει φθάσει σε μια κατάσταση «εξελικτικής ισορροπίας», έφθασε η ώρα που εμείς οι ίδιοι θα πρέπει «να πάρουμε την εξέλιξη στα χέρια μας». Αυτό θεωρείται ότι θα μπορέσει να επιτευχθεί:
-
είτε μέσω γενετικής μηχανικής, δηλαδή παρέμβασης στα γονίδια με σκοπό την τροποποίησή τους ή και την προσθήκη νέων με προσδοκώμενο αποτέλεσμα τη βελτίωση των ικανοτήτων (μνήμη, φυσική κατάσταση κλπ.) αλλά και την εξάλειψη πολλών σοβαρών ασθενειών (καρκίνος, διαβήτης κ.ά.).
-
είτε μέσω ηλεκτρονικών εμφυτευμάτων τα οποία θα προσδίδουν νέες αισθήσεις με τις οποίες δεν ήταν μέχρι τώρα εξοπλισμένο το σώμα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα παραδείγματα από δοκιμές που έχουν γίνει σε πειραματόζωα αλλά και σε ανθρώπους:
-
Εμφύτευση μαγνητών στα ακροδάχτυλα οι οποίοι, συνδεδεμένοι με κατάλληλο εξωτερικό κύκλωμα και αντίστοιχους αισθητήρες, μπορούν να προσδώσουν την αίσθηση της απόστασης ή της θερμοκρασίας των αντικειμένων του περιβάλλοντος.
-
Τοποθέτηση υπέρυθρων αισθητήρων στο κεφάλι και σύνδεση με μικροτσίπ εμφυτευμένο στο τμήμα εκείνο του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τις πληροφορίες της αφής. Έτσι, ενώ η υπέρυθρη ακτινοβολία είναι φυσιολογικά αόρατη, όταν τα πειραματόζωα εκτίθενται σε αυτή, την αισθάνονται ως αφή (άγγιγμα).
-
Ομοίως με τα παραπάνω, μπορούν να τοποθετηθούν αντίστοιχα εμφυτεύματα απευθείας πάνω σε νεύρα για την αίσθηση επιπλέον των υπερήχων, των ραδιοκυμάτων, των μαγνητικών πεδίων κ.ά..
-
Διεπαφή «εξ αποστάσεως», δηλαδή σύνδεση ενός ηλεκτρονικού εμφυτεύματος, μέσω internet, με αισθητήρες ή ρομποτικά μέλη που μπορεί να βρίσκονται σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Με τον τρόπο αυτό τα σήματα που λαμβάνουν αυτοί οι απομακρυσμένοι αισθητήρες από το περιβάλλον τους (πίεση, θερμοκρασία κλπ.) γίνονται αισθητά, σαν ο άνθρωπος να βρίσκεται σωματικά σε εκείνη την απομακρυσμένη τοποθεσία («επέκταση του σώματος»).
-
Διεπαφή «από εγκέφαλο σε εγκέφαλο», δηλαδή απευθείας μετάδοση εγκεφαλικών σημάτων από ένα άτομο σε άλλο. Ήδη έχουν γίνει σε πειραματόζωα δοκιμές μετάδοσης απλών εγκεφαλικών σημάτων από τον εγκέφαλο του ενός απευθείας στον εγκέφαλο του άλλου. Ο προσδοκώμενος στόχος είναι η ανάπτυξη αμεσότερης επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και η απευθείας μεταβίβαση σκέψεων, εικόνων και συναισθημάτων, χωρίς να μεσολαβεί η «φτωχή» περιγραφή τους μέσω της ομιλίας.
Με τέτοιες επεμβάσεις πάνω στον ανθρώπινο οργανισμό, επιδιώκεται να επιτευχθεί μια νέου είδους εξέλιξη η οποία θα είναι όχι μόνο κατευθυνόμενη αλλά και επιταχυμένη, καθώς μια διαδικασία που σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης απαιτεί δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, θεωρείται ότι θα είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί ακόμη και μέσα σε μερικές εκατοντάδες χρόνια.
Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι δεν είμαστε αντίθετοι με την πρόοδο της τεχνολογίας και τις ιατρικές εφαρμογές, ούτε επιχειρούμε να τις δαιμονοποιήσουμε. Αντιθέτως, χαιρετίζουμε την επιστημονική πρόοδο η οποία όμως αξιοποιείται ορθά όταν χρησιμοποιείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Άλλωστε η επιστήμη είναι ένα δώρο του Θεού για τη αναβάθμιση και τη διευκόλυνση της εργασίας και γενικότερα της ζωής του ανθρώπου. Όμως η αυξανόμενη κοινωνική διαφθορά εγκυμονεί τον κίνδυνο χρήσης τέτοιων σπουδαίων επιστημονικών επιτευγμάτων με τρόπο που τελικά θα οδηγήσει στην υποβάθμιση της προσωπικότητας του ατόμου και σε μια ανεξέλεγκτη προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της έννοιας «άνθρωπος».
Βεβαίως και δεν υπάρχει καμία αντίρρηση για τη χρήση της τεχνολογίας προς αποκατάσταση ασθενειών και διευκόλυνση αναπηρικών καταστάσεων. Η νοοτροπία όμως που υποθάλπεται παράλληλα με τις προσπάθειες «βελτίωσης» της ανθρώπινης φύσης, είναι ότι η ανθρώπινη ζωή δεν έχει ειδικό νόημα αυτή καθ’ εαυτή, αλλά η αξία κάθε ατόμου προσδιορίζεται από τις μετρούμενες ικανότητες (σωματικές & διανοητικές) που έχει τυχόν καταφέρει να βελτιώσει ή να αποκτήσει με τους παραπάνω τεχνητούς τρόπους.
Επομένως, αν τέτοιου είδους τεχνολογίες είναι προσιτές μόνο σε οικονομικά επιφανέστερα κοινωνικά στρώματα, οδηγούμαστε σε ένα άνευ προηγουμένου ταξικό χάσμα υπερ-ανθρώπων έναντι απλών εξελικτικά κατώτερων ανθρώπων. Από την άλλη μεριά, αν τέτοιου είδους τεχνολογίες είναι προσιτές σε όλους τους ανθρώπους, οδηγούμαστε στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας απανθρωπιάς και σκληρού ανταγωνισμού όπου το κάθε άτομο θα επιδιώκει να επικρατήσει και να αναδειχθεί έναντι των υπολοίπων μέσα από μια ατέρμονη προσπάθεια να ξεπερνάει συνεχώς τα όριά του με τη χρήση τεχνητών μέσων.
Όλα αυτά βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι όλες αυτές οι τεχνολογίες θα μπορέσουν κάποτε να γίνουν υλοποιήσιμες, πράγμα το οποίο και αμφισβητείται έντονα από πολλά μέλη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.
Πάντως, γεύσεις τέτοιων καταστάσεων έχει πάρει η ανθρωπότητα μέσα από τις προσπάθειες εφαρμογής της ευγονικής (αρχές 20ού αι.) αλλά και από τον ήδη υπάρχοντα σκληρό και απάνθρωπο ανταγωνισμό που διέπει τη σύγχρονη κοινωνία. Κι αν αυτές, οι γεύσεις μόνο, προκάλεσαν καταστροφές και δυστυχία και κατέδειξαν την αδυναμία διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων, πόσο οδυνηρότερες συνέπειες θα πρέπει να περιμένουμε από αυτά τα νέα εγχειρήματα;
«Υπάρχει οδός ήτις φαίνεται ορθή εις τον άνθρωπον, αλλά τα τέλη αυτής είναι οδοί θανάτου» (Παροιμίαι κεφ. 16/ις’ §25)
Παραβλέποντας λοιπόν αυτές τις παραμέτρους, η παρουσίαση τέτοιων τεχνολογιών με ελκυστικό τρόπο, οδηγούν την ανθρωπότητα στην εξοικείωση με την ιδέα της αναγκαιότητας εμφύτευσης συσκευών στο σώμα. Άλλωστε, εκτός από τη βελτίωση των σωματικών δυνατοτήτων, ένας επιπλέον βασικός τομέας εφαρμογής της εμφύτευσης μικροτσίπ θα είναι στο άμεσο μέλλον ο εντοπισμός και η παρακολούθηση ατόμων, η αποθήκευση προσωπικών στοιχείων και ιατρικών δεδομένων μέσα στο ίδιο το σώμα, και οι οικονομικές συναλλαγές. Κι όλα αυτά με το πρόσχημα της ασφάλειας: αποφυγή απώλειας ατόμων (π.χ. ηλικιωμένοι, μικρά παιδιά), απώλειας προσωπικών εγγράφων, κλοπής χρημάτων κ.ά.. Η επιβολή όμως ενός τόσο στενού τρόπου ελέγχου και παρακολούθησης του κάθε ατόμου ισοδυναμεί με μια παγκόσμια δικτατορία της οποίας η έλευση και τα χαρακτηριστικά είναι τόσο επιτυχώς προφητευμένα μέσα στο βιβλίο της Αποκάλυψης και ιδιαίτερα στο 13ο κεφάλαιο, όπου επιπλέον προφητεύονται και τα δεινά και οι καταστροφές που θα επακολουθήσουν.
Για τα παιδιά του Θεού όμως υπάρχει διέξοδος: η αρπαγή της εκκλησίας (βλ. κατά Λουκάν κεφ. 21/κα’ & Α’ Θεσ/νικείς κεφ. 4/δ’). Αν δεν υπήρχε διέξοδος τότε όλη αυτή η ενημέρωση και η εκπλήρωση των προφητειών του Λόγου του Θεού δεν θα είχαν καμία σημασία αλλά μάλλον θα οδηγούσαν σε απελπισία. Επειδή όμως υπάρχει ελπίδα, ο Χριστιανός καλείται και οδηγείται σε αγιασμό και σε περισσότερη αγάπη προς τον Ιησού Χριστό τον Οποίο περιμένει ως απολυτρωτή του από τα επερχόμενα δεινά. Αυτός άλλωστε είναι ο χαρακτήρας του Θεού όπως φανερώνεται μέσα σε όλη την Αγία Γραφή: προειδοποίηση για τα επερχόμενα δεινά αλλά και παροχή διεξόδου στον άνθρωπο που μετανοεί, επικαλείται το όνομα του Ιησού Χριστού και θέτει πυξίδα της ζωής του τον Λόγο του Θεού:
«Επειδή εφύλαξας
τον λόγον της υπομονής Mου, και Εγώ θέλω σε φυλάξει
εκ της ώρας του πειρασμού, ήτις μέλλει να έλθη επί
της οικουμένης όλης, διά να δοκιμάση τους
κατοικούντας επί της γης» (Αποκάλυψη κεφ. 3/γ’
§10).
***
Τα
περιεχόμενα του άρθρου αποτελούν περίληψη της
εκπομπής
"Χριστιανισμός
και Επιστήμη" της 04/04/2013.
Το σχετικό υλικό
παρατίθεται στη δεξιά στήλη.
Ακούστε τη σχετική εκπομπή
