Νεοδαρβινισμός: Οι Μεταλλάξεις Πηγή Νέων Ειδών;

Σύμφωνα με τη Συνθετική Θεωρία της Εξέλιξης ή Νεοδαρβινισμό, πηγή των εξελικτικών αλλαγών είναι οι μεταλλάξεις που μπορεί να συμβούν στο γενετικό υλικό (DNA). Στη συνέχεια, υπό την κατευθυντήρια δράση της φυσικής επιλογής, είναι δυνατόν σιγά σιγά να δημιουργηθεί ένα νέο είδος. Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε κατά πόσο μια τέτοια υπόθεση μπορεί να ευσταθεί.

Σε προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε αναλυτικά στο γενετικό υλικό (DNA), το οποίο είναι ένα μακρομόριο που βρίσκεται μέσα στον πυρήνα κάθε κυττάρου ενός οργανισμού και μέσα στο οποίο βρίσκεται συστηματοποιημένη με θαυμαστό τρόπο μια τεράστια ποσότητα πληροφορίας η οποία καθορίζει τη δομή του κάθε οργανισμού, τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά καθώς και τον τρόπο λειτουργίας όλων των οργάνων και των βιολογικών του συστημάτων. Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι καταγεγραμμένες σε ένα «χημικό αλφάβητο» το οποίο χρησιμοποιεί 4 «χημικά γράμματα», που στην πραγματικότητα είναι 4 αζωτούχες χημικές βάσεις: Αδενίνη (Α), Θυμίνη (Τ), Κυτοσίνη (C) και Γουανίνη (G).

Το γενετικό υλικό όμως μπορεί να υποστεί αλλαγές με ποικίλους τρόπους. Οι αλλαγές στην αλληλουχία των «χημικών γραμμάτων» ονομάζονται μεταλλάξεις και συνήθως δημιουργούν έναν διαφορετικό φαινότυπο (δηλαδή αλλοιωμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά του ατόμου), χωρίς όμως αυτό να συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις μεταλλάξεων. Το αν θα προκύψει ή όχι ένας διαφορετικός φαινότυπος εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο η αλλαγή που συνέβη επιδρά στον τρόπο κατασκευής των πρωτεϊνών.

Για παράδειγμα, η αλλαγή ενός μόνο «χημικού γράμματος» μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη κατασκευή της πρωτεΐνης αιμοσφαιρίνη με αποτέλεσμα τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα να έχουν δρεπανοειδές σχήμα (δρεπανοκυτταρική αναιμία), γεγονός που προκαλεί σοβαρότατα προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος και τη λειτουργία των οργάνων. Επίσης, μεταλλάξεις σε γονίδια που ευθύνονται για τη σύνθεση της μελανίνης, οδηγούν σε αλφισμό, μια πάθηση όπου το άτομο έχει λευκό δέρμα και τρίχες και παρουσιάζει διάφορες σχετικές παθήσεις. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου μια μετάλλαξη μπορεί να έχει ελάχιστη ή και καμμία επίδραση στην κατασκευή και τη λειτουργικότητα μιας πρωτεΐνης και το άτομο να μην παρουσιάζει καμία διαταραχή (ουδέτερες ή σιωπηλές μεταλλάξεις).

Μεταλλάξεις μπορεί να συμβούν σε οποιοδήποτε κύτταρο του οργανισμού. Όμως μόνο οι μεταλλάξεις στα γεννητικά κύτταρα (ωάριο, σπερματοζωάριο) μεταβιβάζονται στους απογόνους, κι έτσι δημιουργούνται οι κληρονομικές ασθένειες.

Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι οι μεταλλάξεις στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι επιβλαβείς επειδή έχουν σοβαρές επιπτώσεις στον οργανισμό. Άλλωστε σε μεταλλάξεις οφείλονται και πολλές κληρονομικές ασθένειες και καρκίνοι.

Οι μεταλλάξεις μπορεί να συμβούν είτε με το λεγόμενο «αυτόματο» τρόπο, δηλαδή να εμφανιστούν ξαφνικά λόγω λαθών κατά την αντιγραφή του DNA ή κατά τη διαίρεση των χρωμοσωμάτων, είτε προκαλούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως χημικές ουσίες, ακτινοβολίες Χ, ακτινοβολίες γ, κοσμική ακτινοβολία, υπεριώδης ακτινοβολία κλπ.

Βέβαια υπάρχουν ειδικά ένζυμα που επιδιορθώνουν τα λάθη που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της αντιγραφής του DNA, ώστε η πιθανότητα λάθους να περιορίζεται σε 1 στα 10 τρισεκατομμύρια (το ανθρώπινο γονιδίωμα αποτελείται από περίπου 6 δισεκατομμύρια «χημικά γράμματα»). Παρόλα αυτά, μεταλλάξεις γενικά συμβαίνουν, λόγω των παραγόντων που είδαμε παραπάνω, και είναι, όπως προαναφέραμε, στην συντριπτική πλειοψηφία τους βλαπτικές (άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο) ή στην καλύτερη περίπτωση απλώς δεν προκαλούν κάποιο πρόβλημα (ουδέτερες ή σιωπηλές μεταλλάξεις).

Σύμφωνα τώρα με τη συνθετική θεωρία της εξέλιξης ή «νεοδαρβινισμό», τα διάφορα είδη φυτικών και ζωικών οργανισμών που υπάρχουν σήμερα, προέκυψαν από απλούστερες προγονικές μορφές με σταδιακή διαφοροποίηση των χαρακτηριστικών τους. Αυτή η διαφοροποίηση οφείλεται σε προσθήκη γενετικής πληροφορίας στο DNA των προγονικών μορφών, η οποία προσθήκη υποτίθεται ότι συνέβη με διαδοχικές τροποποιήσεις του γενετικού υλικού μέσω ενός μεγάλου πλήθους αλλεπάλληλων ευνοϊκών μεταλλάξεων οι οποίες συνέβησαν εντελώς τυχαία. Με τη συσσώρευση όλων αυτών των μεταλλάξεων και με τη βοήθεια της φυσικής επιλογής, οι οργανισμοί απέκτησαν σταδιακά νέες ιδιότητες και εξελίχθηκαν σιγά σιγά σε ανώτερα είδη.

---------------------------------------------------------------------------------
Μία τέτοια θεωρία όμως δεν μπορεί να ευσταθεί για τους εξής κύριους λόγους:
---------------------------------------------------------------------------------

◊ Το Πρόβλημα των Πιθανοτήτων: Οι μεταλλάξεις είναι πολύ σπάνιες, περίπου 1 σε κάθε 10.000.000 (10⁷) διπλασιασμούς ενός μορίου DNA. Θα μπορούσε βέβαια να πει κάποιος ότι αυτή η σπανιότητα δεν αποτελεί πρόβλημα όταν υπάρχουν πολλά κύτταρα (όπως για παράδειγμα στο σώμα μας το οποίο αποτελείται από περίπου 100 τρισεκατομμύρια (10¹⁴) κύτταρα, ή ακόμη περισσότερο σε καλλιέργειες βακτηρίων όπου υπάρχουν πολλά εκατομμύρια βακτήρια). Το πρόβλημα όμως εντοπίζεται στο γεγονός ότι για να διαφοροποιηθεί ένας οργανισμός σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκύψει ένα νέο είδος, απαιτείται ένας πολύ μεγάλος αριθμός μεταλλάξεων οι οποίες αφενός να μην είναι βλαπτικές, αφετέρου δε η κάθε επόμενη μετάλλαξη να «συνεχίζει» αυτό που προκάλεσε η προηγούμενή της. Υποθέτοντας ότι σε έναν οργανισμό συμβαίνουν αποκλειστικά μη βλαπτικές μεταλλάξεις (ενδεχόμενο εντελώς ουτοπικό), η πιθανότητα να συμβούν μόλις δύο μεταλλάξεις που η μία να συνεχίζει το έργο της προηγούμενής της, είναι 1 στα 10¹⁴ (100 τρισεκατομμύρια) και το αποτέλεσμα τους θα ήταν π.χ. απλώς το ζάρωμα των φτερών μιας μύγας. Η πιθανότητα να συμβούν μόλις τέσσερις τέτοιες μεταλλάξεις είναι 1 στα 10²⁸ (10 οκτάκις εκατομμύρια). Η πραγματοποίηση μιας τέτοιας πιθανότητας απαιτεί έναν αριθμό κυττάρων που δεν χωρούν σε ολόκληρο τον πλανήτη μας. Επιπλέον, τέσσερις μόνο μεταλλάξεις απέχουν μακράν από το να διαφοροποιήσουν οποιονδήποτε οργανισμό σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκύψει ένα νέο είδος. Άλλωστε ο Ήλιος μας υπολογίζεται ότι έχει ηλικία περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια (10¹⁷ δευτερόλεπτα) και ότι το Σύμπαν περιέχει 10⁸⁰ άτομα. Άρα ολόκληρο το Σύμπαν δεν είναι τόσο μεγάλο αλλά ούτε και το ηλιακό μας σύστημα τόσο παλαιό ώστε να καταστεί ποτέ εφικτό να εκπληρωθούν πιθανότητες τέτοιας τάξης μεγέθους! (π.χ. ο γνωστός εξελικτικός Julian Huxley υπολόγισε την πιθανότητα προέλευσης του αλόγου από εξέλιξη σε 1 στα 10^300.000!!!).

◊ Δεν υπάρχουν αμιγώς ευνοϊκες μεταλλάξεις: Δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα καμία μετάλλαξη η οποία να είναι αμιγώς ευεργετική. Υπάρχουν απλώς μεμονωμένες περιπτώσεις μεταλλάξεων που προσδίδουν μεν ένα πλεονέκτημα επιβίωσης σε έναν οργανισμό αλλά αυτό το πλεονέκτημα έχει ισχύ μόνο κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες περιβάλλοντος, καθώς υπάρχει εις βάρος κάποιας άλλης φυσιολογικής λειτουργίας η οποία έχει καταστραφεί λόγω της μετάλλαξης.

Για παράδειγμα, οι φορείς της μετάλλαξης που προκαλεί δρεπανοκυτταρική αναιμια, δεν προσβάλλονται από ελονοσία. Όμως τα παιδιά τους έχουν 25% πιθανότητα να γεννηθούν με δρεπανοκυτταρική αναιμία και 25% να μπορούν να προσβληθούν κανονικά από ελονοσία.

Παρόμοια, άνθρωποι που φέρουν μια μετάλλαξη σε ένα γονίδιο που ονομάζεται CCR5, δεν μπορούν να προσβληθούν από τον ιό του AIDS. Όμως η μετάλλαξη αυτή είναι χρήσιμη μόνο αν τα άτομα βρεθούν σε συνθήκες έκθεσης στον ιό του AIDS, διότι γενικά επιφέρει στον οργανισμό άλλες σοβαρές επιπλοκές. Συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι τα άτομα που φέρουν αυτή τη μετάλλαξη έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από τον ιό του Δυτικού Νείλου και την Ηπατίτιδα C. Άρα οι έχοντες τη μετάλλαξη έχουν πλεονέκτημα επιβίωσης σε συνθήκες έκθεσης στον ιό του AIDS αλλά οι μη έχοντες τη μετάλλαξη έχουν πλεονέκτημα επιβίωσης σε συνθήκες έκθεσης στον ιό του Δυτικού Νείλου ή στην Ηπατίτιδα C.

Επομένως ένα πλεονέκτημα που πιθανόν προσδίδει μια μετάλλαξη δεν είναι απόλυτο αλλά σχετικό, καθώς ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος μπορεί να αποτελεί και μειονέκτημα.

Σημείωση:
Πολλές φορές ως παράδειγμα ευνοϊκής (ωφέλιμης) μετάλλαξης αναφέρεται λανθασμένα η ανάπτυξη ανθεκτικότητας κάποιων βακτηρίων στα αντιβιοτικά. Καταρχήν να αναφέρουμε ότι η δράση των αντιβιοτικών στηρίζεται στο γεγονός ότι αυτές οι φαρμακευτικές ουσίες είναι εξειδικευμένες στο να πλήττουν ένα συγκεκριμένο στόχο (ένα τμήμα ή μια βιολογική λειτουργία του βακτηρίου) με αποτέλεσμα την αδρανοποίηση ή το θάνατο του βακτηρίου. Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά μπορεί να αναπτυχθεί με δύο τρόπους:

Είτε ένα βακτήριο να πάθει μια μετάλλαξη εξαιτίας της οποίας θα τροποποιηθεί ένα τμήμα του ή μια βιολογική του λειτουργία, με τέτοιο τρόπο ώστε το αντιβιοτικό να μην αναγνωρίζει τον στόχο που πρέπει να «χτυπήσει» κι έτσι το βακτήριο να μην επηρεάζεται από τη δράση του αντιβιοτικού. Το κόστος όμως αυτού του «πλεονεκτήματος» είναι ένα βακτήριο – «σακάτης» (“crippled”) καθώς τέτοιες μεταλλάξεις καταστρέφουν κάποιον αυξητικό παράγοντα (πρωτεΐνες που ρυθμίζουν τον πολλαπλασιασμό και τη διάρκεια ζωής του βακτηρίου) προκαλώντας σοβαρές ανωμαλίες στις βιολογικές του λειτουργίες.
Είτε επειδή μέσα στο DNA του βακτηρίου υπάρχει πληροφορία για ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Η πληροφορία αυτή όμως δεν είναι αποτέλεσμα εξέλιξης (δηλ. ευνοϊκών μεταλλάξεων) που συνέβη επειδή τα βακτήρια εκτέθηκαν σε αντιβιοτικά· αντιθέτως, έχει βρεθεί ότι σε όσα βακτήρια είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, η πληροφορία για ανάπτυξη ανθεκτικότητας προϋπήρχε μέσα στο γενετικό τους υλικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν κάποια από τα βακτήρια που αναζωοποιήθηκαν από τις παγωμένες σωρούς των εξερευνητών της αποστολής Franklin στην Αρκτική (1845) και τα οποία εμφάνιζαν αντοχή σε αντιβιοτικά ενώ αυτά δεν είχαν ακόμη εφευρεθεί!

◊ Οι μεταλλάξεις οδηγούν σε υποβάθμιση: Όπως προαναφέραμε, η συντριπτική πλειοψηφία των μεταλλάξεων είναι βλαπτικές. Αυτό σημαίνει ότι δεν δημιουργούν κάποιο νέο χαρακτηριστικό αλλά αλλοιώνουν κάποιο υπάρχον. Έτσι, σε ένα υποθετικό σενάριο εξέλιξης μέσω συσσώρευσης μεταλλάξεων, η σπανιότητα εμφάνισης των ευνοϊκών μεταλλάξεων (αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν τέτοιες) θα είχε ως συνολικό αποτέλεσμα την υποβάθμιση των λειτουργιών του οργανισμού (αν ήταν βιώσιμο το αποτέλεσμα) και σε καμία περίπτωση τη βελτίωσή του προς ένα ανώτερο νέο είδος. Άλλωστε, αυτός ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζονται και δρουν οι μεταλλάξεις, δηλαδή η τυχαιοτητα και η τάση για αποδιοργάνωση, αποκλείει τη δημιουργία μέσω μεταλλάξεων ενός νέου χαρακτηριστικού (π.χ. ενός νέου σωματικού μέλους) διότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε ανάπτυξη αρμονικής και οργανωμένης συνεργασίας επιμέρους τμημάτων (νεύρα, μύες κλπ.) ώστε το νέο αυτό μέλος να μην είναι κάτι το περιττό αλλά να μπορεί να επιτελεί μια εξειδικευμένη λειτουργία. Η τυχαιότητα και η αλλοίωση όμως δεν επιφέρουν ποτέ βελτίωση και οργάνωση αλλά υποβάθμιση και αποδιοργάνωση. Αυτό άλλωστε εκφράζει και ο 2ος Θερμοδυναμικός Νόμος.

◊ Οι μεταλλάξεις προϋποθέτουν Δημιουργό: Το αντικείμενο στο οποίο επιδρούν οι μεταλλάξεις είναι η οργανωμένη γενετική πληροφορία που βρίσκεται στο DNA. Για να συμβούν λοιπόν μεταλλάξεις που θα προκαλέσουν εξέλιξη θα πρέπει να προϋπάρχει το γενετικό υλικό και η πληροφορία. Διότι οι μεταλλάξεις δεν μπορούν να δημιουργήσουν πληροφορία αλλά να τροποποιήσουν κάποια ήδη υπάρχουσα· δεν μπορούν να προσθέσουν πληροφορία αλλά να προκαλέσουν απώλεια πληροφορίας. Αυτό συμβαίνει επειδή οι μεταλλάξεις δρουν κατ’ αναλογία με τα τυπογραφικά λάθη: για να υπάρξουν τυπογραφικά λάθη σε ένα κείμενο θα πρέπει προφανώς να προϋπάρχει το κείμενο (το οποίο μάλιστα να είναι συντακτικά και γραμματικά ορθό και να περιέχει συγκεκριμένες πληροφορίες). Είναι επίσης προφανές ότι τα τυπογραφικά λάθη δεν μπορουν να συντάξουν ένα κείμενο αλλά να τροποποιήσουν ένα ήδη υπάρχον· δεν μπορούν επομένως να προσθέσουν πληροφορία αλλά να προκαλέσουν απώλειά τμημάτων της και σύγχυση των νοημάτων λόγω αλλοίωσης των λέξεων ή των σημείων στίξεως. Καλούμαστε λοιπόν προτού ακόμη θεωρήσουμε τις μεταλλάξεις ως μηχανισμό εξέλιξης, να απαντήσουμε στο θεμελιώδες ερώτημα ποιός δημιούργησε το DNA, πάνω στο οποίο αυτές δρουν. Διότι ένα τέτοιο μόριο είναι αδύνατον να δημιουργηθεί με καθαρά μηχανιστικές διεργασίες, όπως είδαμε σε προηγούμενο άρθρο.

◊ Οι μεταλλάξεις οδηγούν σε απώλεια πληροφορίας: Πολλές φορές λανθασμένα συγχέεται η μακροεξέλιξη (δηλ. η εξέλιξη που οδηγεί σε δημιουργία νέων ειδών) με τη μικροεξέλιξη δηλαδή την προσαρμογή ενός οργανισμού στις εκάστοτε περιβαλλοντικές συνθήκες χωρίς όμως να αλλάζει το είδος του. Η μεν πρώτη είναι μια αναπόδεικτη υπόθεση, η δε δεύτερη είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο το οποίο όμως δεν οφείλεται σε προσθήκη πληροφορίας στο DNA μέσω μεταλλάξεων, αλλά σε προϋπάρχουσα πληροφορία η οποία εκφράζεται ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το χρώμα του δέρματος για το οποίο υπάρχουν γονίδια που μπορούν να αποδόσουν διάφορες ποικιλίες (λευκό, σκούρο, ερυθρό κλπ.). Οι ποικιλίες αυτές όμως δεν εμφανίστηκαν λόγω εξέλιξης αλλά προϋπήρχαν στο DNA των πρώτων ανθρώπων, όπως θα δούμε σε μεταγενέστερο άρθρο.

Τα άτομα λοιπόν που διαθέτουν ποικιλίες γονιδίων που τους προσδίδουν καλύτερη προσαρμοστικότητα στο περιβάλλον τους επικρατούν, ενώ τα άτομα – φορείς των υπολοίπων ποικιλιών γονιδίων εξαφανίζονται σταδιακά μέσα στις επόμενες γενιές. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι λευκών Ευρωπαίων δεν μπορεί να γεννήσει παιδιά με σκούρο δέρμα διότι έχει χαθεί από τον συγκεκριμένο πληθυσμό η γενετική πληροφορία για το σκούρο χρώμα δέρματος επειδή στις δεδομένες περιβαλλοντικές συνθήκες χαμηλότερης ηλιοφάνειας το σκούρο δέρμα αποτελεί βιολογικό μειονέκτημα κι επομένως τα άτομα – φορείς των σχετικών γονιδίων (άρα και τα ίδια τα γονίδια) με το πέρασμα των γενεών έχουν εξαφανιστεί από τη γονιδιακή «δεξαμενή» του συγκεκριμένου πληθυσμού.

Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι αυτή η δυνατότητα προσαρμογής στις διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες, επιβεβαιώνει και την ορθότητα της εντολής του Θεού: «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην» (Γένεσις κεφ. α’ 22 & 28) καθώς οι άνθρωποι και τα ζώα έχουν τη δυνατότητα να κατοικήσουν τη Γη σε ένα πολύ μεγάλο γεωγραφικό εύρος, προσαρμοζόμενα στις διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες αντλώντας τις κατάλληλες πληροφορίες που εξ αρχής υπάρχουν στο DNA τους.

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο μηχανισμός της φυσικής επιλογής προχωράει αφενός με αξιοποίηση ήδη υπάρχουσας γενετικής πληροφορίας, και αφετέρου με απώλεια πληροφορίας λόγω προσαρμογής σε ειδικότερες συνθήκες. Συμβαίνει δηλαδή ακριβώς το αντίθετο της άποψης ότι η εξέλιξη προχωράει με προσθήκη πληροφορίας στο γενετικό υλικό μέσω μεταλλάξεων. Γι’ αυτό άλλωστε, όπως λένε, «η εξέλιξη δεν γυρίζει πίσω», δηλαδή αν ένα είδος εκτεθεί στις συνθήκες στις οποίες ζούσαν οι πρόγονοί του, είναι πιθανόν (ανάλογα με τη διαφορετικότητα των συνθηκών) να μη μπορέσει να επαναπροσαρμοστεί σε αυτές. Αυτό συμβαίνει επειδή επί πολλές γενιές ζει προσαρμοσμένο σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, επομένως οι απαιτούμενες πληροφορίες στο DNA για δυνατότητα επιβίωσης στις προγονικές συνθήκες έχουν χαθεί· χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μύγα Drosophila (βλ. σχετικό άρθρο στη δεξιά στήλη: "Η Εξέλιξη δε γυρίζει πίσω").

Από όλα τα παραπάνω λοιπόν γίνεται φανερό ότι οι μεταλλάξεις δεν μπορούν να αποτελέσουν μηχανισμό δημιουργίας νέων ειδών και γενικότερα εξέλιξης. Άλλωστε, κανένας επιστήμονας δεν συνιστά τη συστηματική έκθεση σε ιατρικές συσκευές ακτινοβολιών, ούτε υποστηρίζει ότι η ελάττωση του όζοντος (δηλαδή η αύξηση των επιπέδων υπεριώδους ακτινοβολίας) μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα ή να βελτιώσει τους ζωντανούς οργανισμούς.

***

Τα περιεχόμενα του άρθρου αποτελούν περίληψη της εκπομπής "Χριστιανισμός
και Επιστήμη" της 15/01/2009. Το σχετικό υλικό παρατίθεται στη δεξιά στήλη.

Ακούστε τη σχετική εκπομπή


1	Χριστιανισμός & Επιστήμη "θέλετε γνωρίσει την αλήθειαν, και η αλήθεια θέλει σας ελευθερώσει" Ιωαν. η' 32		1
11			11

	=========================================== Εξέλιξη ή Δημιουργία; [Μέρος 6ο] ◄ *Νεοδαρβινισμός: Οι Μεταλλάξεις Πηγή Νέων Ειδών;* ► ===========================================
	Σύμφωνα με τη Συνθετική Θεωρία της Εξέλιξης ή Νεοδαρβινισμό, πηγή των εξελικτικών αλλαγών είναι οι μεταλλάξεις που μπορεί να συμβούν στο γενετικό υλικό (DNA). Στη συνέχεια, υπό την κατευθυντήρια δράση της φυσικής επιλογής, είναι δυνατόν σιγά σιγά να δημιουργηθεί ένα νέο είδος. Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε κατά πόσο μια τέτοια υπόθεση μπορεί να ευσταθεί. Σε προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε αναλυτικά στο γενετικό υλικό (DNA), το οποίο είναι ένα μακρομόριο που βρίσκεται μέσα στον πυρήνα κάθε κυττάρου ενός οργανισμού και μέσα στο οποίο βρίσκεται συστηματοποιημένη με θαυμαστό τρόπο μια τεράστια ποσότητα πληροφορίας η οποία καθορίζει τη δομή του κάθε οργανισμού, τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά καθώς και τον τρόπο λειτουργίας όλων των οργάνων και των βιολογικών του συστημάτων. Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι καταγεγραμμένες σε ένα «χημικό αλφάβητο» το οποίο χρησιμοποιεί 4 «χημικά γράμματα», που στην πραγματικότητα είναι 4 αζωτούχες χημικές βάσεις: Αδενίνη (Α), Θυμίνη (Τ), Κυτοσίνη (C) και Γουανίνη (G). Το γενετικό υλικό όμως μπορεί να υποστεί αλλαγές με ποικίλους τρόπους. Οι αλλαγές στην αλληλουχία των «χημικών γραμμάτων» ονομάζονται μεταλλάξεις και συνήθως δημιουργούν έναν διαφορετικό φαινότυπο (δηλαδή αλλοιωμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά του ατόμου), χωρίς όμως αυτό να συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις μεταλλάξεων. Το αν θα προκύψει ή όχι ένας διαφορετικός φαινότυπος εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο η αλλαγή που συνέβη επιδρά στον τρόπο κατασκευής των πρωτεϊνών. Για παράδειγμα, η αλλαγή ενός μόνο «χημικού γράμματος» μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη κατασκευή της πρωτεΐνης αιμοσφαιρίνη με αποτέλεσμα τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα να έχουν δρεπανοειδές σχήμα (δρεπανοκυτταρική αναιμία), γεγονός που προκαλεί σοβαρότατα προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος και τη λειτουργία των οργάνων. Επίσης, μεταλλάξεις σε γονίδια που ευθύνονται για τη σύνθεση της μελανίνης, οδηγούν σε αλφισμό, μια πάθηση όπου το άτομο έχει λευκό δέρμα και τρίχες και παρουσιάζει διάφορες σχετικές παθήσεις. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου μια μετάλλαξη μπορεί να έχει ελάχιστη ή και καμμία επίδραση στην κατασκευή και τη λειτουργικότητα μιας πρωτεΐνης και το άτομο να μην παρουσιάζει καμία διαταραχή (ουδέτερες ή σιωπηλές μεταλλάξεις). Μεταλλάξεις μπορεί να συμβούν σε οποιοδήποτε κύτταρο του οργανισμού. Όμως μόνο οι μεταλλάξεις στα γεννητικά κύτταρα (ωάριο, σπερματοζωάριο) μεταβιβάζονται στους απογόνους, κι έτσι δημιουργούνται οι κληρονομικές ασθένειες. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι οι μεταλλάξεις στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι επιβλαβείς επειδή έχουν σοβαρές επιπτώσεις στον οργανισμό. Άλλωστε σε μεταλλάξεις οφείλονται και πολλές κληρονομικές ασθένειες και καρκίνοι. Οι μεταλλάξεις μπορεί να συμβούν είτε με το λεγόμενο «αυτόματο» τρόπο, δηλαδή να εμφανιστούν ξαφνικά λόγω λαθών κατά την αντιγραφή του DNA ή κατά τη διαίρεση των χρωμοσωμάτων, είτε προκαλούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως χημικές ουσίες, ακτινοβολίες Χ, ακτινοβολίες γ, κοσμική ακτινοβολία, υπεριώδης ακτινοβολία κλπ. Βέβαια υπάρχουν ειδικά ένζυμα που επιδιορθώνουν τα λάθη που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της αντιγραφής του DNA, ώστε η πιθανότητα λάθους να περιορίζεται σε 1 στα 10 τρισεκατομμύρια (το ανθρώπινο γονιδίωμα αποτελείται από περίπου 6 δισεκατομμύρια «χημικά γράμματα»). Παρόλα αυτά, μεταλλάξεις γενικά συμβαίνουν, λόγω των παραγόντων που είδαμε παραπάνω, και είναι, όπως προαναφέραμε, στην συντριπτική πλειοψηφία τους βλαπτικές (άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο) ή στην καλύτερη περίπτωση απλώς δεν προκαλούν κάποιο πρόβλημα (ουδέτερες ή σιωπηλές μεταλλάξεις). Σύμφωνα τώρα με τη συνθετική θεωρία της εξέλιξης ή «νεοδαρβινισμό», τα διάφορα είδη φυτικών και ζωικών οργανισμών που υπάρχουν σήμερα, προέκυψαν από απλούστερες προγονικές μορφές με σταδιακή διαφοροποίηση των χαρακτηριστικών τους. Αυτή η διαφοροποίηση οφείλεται σε προσθήκη γενετικής πληροφορίας στο DNA των προγονικών μορφών, η οποία προσθήκη υποτίθεται ότι συνέβη με διαδοχικές τροποποιήσεις του γενετικού υλικού μέσω ενός μεγάλου πλήθους αλλεπάλληλων ευνοϊκών μεταλλάξεων οι οποίες συνέβησαν εντελώς τυχαία. Με τη συσσώρευση όλων αυτών των μεταλλάξεων και με τη βοήθεια της φυσικής επιλογής, οι οργανισμοί απέκτησαν σταδιακά νέες ιδιότητες και εξελίχθηκαν σιγά σιγά σε ανώτερα είδη. --------------------------------------------------------------------------------- Μία τέτοια θεωρία όμως δεν μπορεί να ευσταθεί για τους εξής κύριους λόγους: --------------------------------------------------------------------------------- ◊ Το Πρόβλημα των Πιθανοτήτων: Οι μεταλλάξεις είναι πολύ σπάνιες, περίπου 1 σε κάθε 10.000.000 (10⁷) διπλασιασμούς ενός μορίου DNA. Θα μπορούσε βέβαια να πει κάποιος ότι αυτή η σπανιότητα δεν αποτελεί πρόβλημα όταν υπάρχουν πολλά κύτταρα (όπως για παράδειγμα στο σώμα μας το οποίο αποτελείται από περίπου 100 τρισεκατομμύρια (10¹⁴) κύτταρα, ή ακόμη περισσότερο σε καλλιέργειες βακτηρίων όπου υπάρχουν πολλά εκατομμύρια βακτήρια). Το πρόβλημα όμως εντοπίζεται στο γεγονός ότι για να διαφοροποιηθεί ένας οργανισμός σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκύψει ένα νέο είδος, απαιτείται ένας πολύ μεγάλος αριθμός μεταλλάξεων οι οποίες αφενός να μην είναι βλαπτικές, αφετέρου δε η κάθε επόμενη μετάλλαξη να «συνεχίζει» αυτό που προκάλεσε η προηγούμενή της. Υποθέτοντας ότι σε έναν οργανισμό συμβαίνουν αποκλειστικά μη βλαπτικές μεταλλάξεις (ενδεχόμενο εντελώς ουτοπικό), η πιθανότητα να συμβούν μόλις δύο μεταλλάξεις που η μία να συνεχίζει το έργο της προηγούμενής της, είναι 1 στα 10¹⁴ (100 τρισεκατομμύρια) και το αποτέλεσμα τους θα ήταν π.χ. απλώς το ζάρωμα των φτερών μιας μύγας. Η πιθανότητα να συμβούν μόλις τέσσερις τέτοιες μεταλλάξεις είναι 1 στα 10²⁸ (10 οκτάκις εκατομμύρια). Η πραγματοποίηση μιας τέτοιας πιθανότητας απαιτεί έναν αριθμό κυττάρων που δεν χωρούν σε ολόκληρο τον πλανήτη μας. Επιπλέον, τέσσερις μόνο μεταλλάξεις απέχουν μακράν από το να διαφοροποιήσουν οποιονδήποτε οργανισμό σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκύψει ένα νέο είδος. Άλλωστε ο Ήλιος μας υπολογίζεται ότι έχει ηλικία περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια (10¹⁷ δευτερόλεπτα) και ότι το Σύμπαν περιέχει 10⁸⁰ άτομα. Άρα ολόκληρο το Σύμπαν δεν είναι τόσο μεγάλο αλλά ούτε και το ηλιακό μας σύστημα τόσο παλαιό ώστε να καταστεί ποτέ εφικτό να εκπληρωθούν πιθανότητες τέτοιας τάξης μεγέθους! (π.χ. ο γνωστός εξελικτικός Julian Huxley υπολόγισε την πιθανότητα προέλευσης του αλόγου από εξέλιξη σε 1 στα 10^300.000!!!). ◊ Δεν υπάρχουν αμιγώς ευνοϊκες μεταλλάξεις: Δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα καμία μετάλλαξη η οποία να είναι αμιγώς ευεργετική. Υπάρχουν απλώς μεμονωμένες περιπτώσεις μεταλλάξεων που προσδίδουν μεν ένα πλεονέκτημα επιβίωσης σε έναν οργανισμό αλλά αυτό το πλεονέκτημα έχει ισχύ μόνο κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες περιβάλλοντος, καθώς υπάρχει εις βάρος κάποιας άλλης φυσιολογικής λειτουργίας η οποία έχει καταστραφεί λόγω της μετάλλαξης. Για παράδειγμα, οι φορείς της μετάλλαξης που προκαλεί δρεπανοκυτταρική αναιμια, δεν προσβάλλονται από ελονοσία. Όμως τα παιδιά τους έχουν 25% πιθανότητα να γεννηθούν με δρεπανοκυτταρική αναιμία και 25% να μπορούν να προσβληθούν κανονικά από ελονοσία. Παρόμοια, άνθρωποι που φέρουν μια μετάλλαξη σε ένα γονίδιο που ονομάζεται CCR5, δεν μπορούν να προσβληθούν από τον ιό του AIDS. Όμως η μετάλλαξη αυτή είναι χρήσιμη μόνο αν τα άτομα βρεθούν σε συνθήκες έκθεσης στον ιό του AIDS, διότι γενικά επιφέρει στον οργανισμό άλλες σοβαρές επιπλοκές. Συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι τα άτομα που φέρουν αυτή τη μετάλλαξη έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από τον ιό του Δυτικού Νείλου και την Ηπατίτιδα C. Άρα οι έχοντες τη μετάλλαξη έχουν πλεονέκτημα επιβίωσης σε συνθήκες έκθεσης στον ιό του AIDS αλλά οι μη έχοντες τη μετάλλαξη έχουν πλεονέκτημα επιβίωσης σε συνθήκες έκθεσης στον ιό του Δυτικού Νείλου ή στην Ηπατίτιδα C. Επομένως ένα πλεονέκτημα που πιθανόν προσδίδει μια μετάλλαξη δεν είναι απόλυτο αλλά σχετικό, καθώς ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος μπορεί να αποτελεί και μειονέκτημα. Σημείωση: Πολλές φορές ως παράδειγμα ευνοϊκής (ωφέλιμης) μετάλλαξης αναφέρεται λανθασμένα η ανάπτυξη ανθεκτικότητας κάποιων βακτηρίων στα αντιβιοτικά. Καταρχήν να αναφέρουμε ότι η δράση των αντιβιοτικών στηρίζεται στο γεγονός ότι αυτές οι φαρμακευτικές ουσίες είναι εξειδικευμένες στο να πλήττουν ένα συγκεκριμένο στόχο (ένα τμήμα ή μια βιολογική λειτουργία του βακτηρίου) με αποτέλεσμα την αδρανοποίηση ή το θάνατο του βακτηρίου. Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά μπορεί να αναπτυχθεί με δύο τρόπους: Είτε ένα βακτήριο να πάθει μια μετάλλαξη εξαιτίας της οποίας θα τροποποιηθεί ένα τμήμα του ή μια βιολογική του λειτουργία, με τέτοιο τρόπο ώστε το αντιβιοτικό να μην αναγνωρίζει τον στόχο που πρέπει να «χτυπήσει» κι έτσι το βακτήριο να μην επηρεάζεται από τη δράση του αντιβιοτικού. Το κόστος όμως αυτού του «πλεονεκτήματος» είναι ένα βακτήριο – «σακάτης» (“crippled”) καθώς τέτοιες μεταλλάξεις καταστρέφουν κάποιον αυξητικό παράγοντα (πρωτεΐνες που ρυθμίζουν τον πολλαπλασιασμό και τη διάρκεια ζωής του βακτηρίου) προκαλώντας σοβαρές ανωμαλίες στις βιολογικές του λειτουργίες. Είτε επειδή μέσα στο DNA του βακτηρίου υπάρχει πληροφορία για ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Η πληροφορία αυτή όμως δεν είναι αποτέλεσμα εξέλιξης (δηλ. ευνοϊκών μεταλλάξεων) που συνέβη επειδή τα βακτήρια εκτέθηκαν σε αντιβιοτικά· αντιθέτως, έχει βρεθεί ότι σε όσα βακτήρια είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, η πληροφορία για ανάπτυξη ανθεκτικότητας προϋπήρχε μέσα στο γενετικό τους υλικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν κάποια από τα βακτήρια που αναζωοποιήθηκαν από τις παγωμένες σωρούς των εξερευνητών της αποστολής Franklin στην Αρκτική (1845) και τα οποία εμφάνιζαν αντοχή σε αντιβιοτικά ενώ αυτά δεν είχαν ακόμη εφευρεθεί! ◊ Οι μεταλλάξεις οδηγούν σε υποβάθμιση: Όπως προαναφέραμε, η συντριπτική πλειοψηφία των μεταλλάξεων είναι βλαπτικές. Αυτό σημαίνει ότι δεν δημιουργούν κάποιο νέο χαρακτηριστικό αλλά αλλοιώνουν κάποιο υπάρχον. Έτσι, σε ένα υποθετικό σενάριο εξέλιξης μέσω συσσώρευσης μεταλλάξεων, η σπανιότητα εμφάνισης των ευνοϊκών μεταλλάξεων (αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν τέτοιες) θα είχε ως συνολικό αποτέλεσμα την υποβάθμιση των λειτουργιών του οργανισμού (αν ήταν βιώσιμο το αποτέλεσμα) και σε καμία περίπτωση τη βελτίωσή του προς ένα ανώτερο νέο είδος. Άλλωστε, αυτός ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζονται και δρουν οι μεταλλάξεις, δηλαδή η τυχαιοτητα και η τάση για αποδιοργάνωση, αποκλείει τη δημιουργία μέσω μεταλλάξεων ενός νέου χαρακτηριστικού (π.χ. ενός νέου σωματικού μέλους) διότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε ανάπτυξη αρμονικής και οργανωμένης συνεργασίας επιμέρους τμημάτων (νεύρα, μύες κλπ.) ώστε το νέο αυτό μέλος να μην είναι κάτι το περιττό αλλά να μπορεί να επιτελεί μια εξειδικευμένη λειτουργία. Η τυχαιότητα και η αλλοίωση όμως δεν επιφέρουν ποτέ βελτίωση και οργάνωση αλλά υποβάθμιση και αποδιοργάνωση. Αυτό άλλωστε εκφράζει και ο 2ος Θερμοδυναμικός Νόμος. ◊ Οι μεταλλάξεις προϋποθέτουν Δημιουργό: Το αντικείμενο στο οποίο επιδρούν οι μεταλλάξεις είναι η οργανωμένη γενετική πληροφορία που βρίσκεται στο DNA. Για να συμβούν λοιπόν μεταλλάξεις που θα προκαλέσουν εξέλιξη θα πρέπει να προϋπάρχει το γενετικό υλικό και η πληροφορία. Διότι οι μεταλλάξεις δεν μπορούν να δημιουργήσουν πληροφορία αλλά να τροποποιήσουν κάποια ήδη υπάρχουσα· δεν μπορούν να προσθέσουν πληροφορία αλλά να προκαλέσουν απώλεια πληροφορίας. Αυτό συμβαίνει επειδή οι μεταλλάξεις δρουν κατ’ αναλογία με τα τυπογραφικά λάθη: για να υπάρξουν τυπογραφικά λάθη σε ένα κείμενο θα πρέπει προφανώς να προϋπάρχει το κείμενο (το οποίο μάλιστα να είναι συντακτικά και γραμματικά ορθό και να περιέχει συγκεκριμένες πληροφορίες). Είναι επίσης προφανές ότι τα τυπογραφικά λάθη δεν μπορουν να συντάξουν ένα κείμενο αλλά να τροποποιήσουν ένα ήδη υπάρχον· δεν μπορούν επομένως να προσθέσουν πληροφορία αλλά να προκαλέσουν απώλειά τμημάτων της και σύγχυση των νοημάτων λόγω αλλοίωσης των λέξεων ή των σημείων στίξεως. Καλούμαστε λοιπόν προτού ακόμη θεωρήσουμε τις μεταλλάξεις ως μηχανισμό εξέλιξης, να απαντήσουμε στο θεμελιώδες ερώτημα ποιός δημιούργησε το DNA, πάνω στο οποίο αυτές δρουν. Διότι ένα τέτοιο μόριο είναι αδύνατον να δημιουργηθεί με καθαρά μηχανιστικές διεργασίες, όπως είδαμε σε προηγούμενο άρθρο. ◊ Οι μεταλλάξεις οδηγούν σε απώλεια πληροφορίας: Πολλές φορές λανθασμένα συγχέεται η μακροεξέλιξη (δηλ. η εξέλιξη που οδηγεί σε δημιουργία νέων ειδών) με τη μικροεξέλιξη δηλαδή την προσαρμογή ενός οργανισμού στις εκάστοτε περιβαλλοντικές συνθήκες χωρίς όμως να αλλάζει το είδος του. Η μεν πρώτη είναι μια αναπόδεικτη υπόθεση, η δε δεύτερη είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο το οποίο όμως δεν οφείλεται σε προσθήκη πληροφορίας στο DNA μέσω μεταλλάξεων, αλλά σε προϋπάρχουσα πληροφορία η οποία εκφράζεται ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το χρώμα του δέρματος για το οποίο υπάρχουν γονίδια που μπορούν να αποδόσουν διάφορες ποικιλίες (λευκό, σκούρο, ερυθρό κλπ.). Οι ποικιλίες αυτές όμως δεν εμφανίστηκαν λόγω εξέλιξης αλλά προϋπήρχαν στο DNA των πρώτων ανθρώπων, όπως θα δούμε σε μεταγενέστερο άρθρο. Τα άτομα λοιπόν που διαθέτουν ποικιλίες γονιδίων που τους προσδίδουν καλύτερη προσαρμοστικότητα στο περιβάλλον τους επικρατούν, ενώ τα άτομα – φορείς των υπολοίπων ποικιλιών γονιδίων εξαφανίζονται σταδιακά μέσα στις επόμενες γενιές. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι λευκών Ευρωπαίων δεν μπορεί να γεννήσει παιδιά με σκούρο δέρμα διότι έχει χαθεί από τον συγκεκριμένο πληθυσμό η γενετική πληροφορία για το σκούρο χρώμα δέρματος επειδή στις δεδομένες περιβαλλοντικές συνθήκες χαμηλότερης ηλιοφάνειας το σκούρο δέρμα αποτελεί βιολογικό μειονέκτημα κι επομένως τα άτομα – φορείς των σχετικών γονιδίων (άρα και τα ίδια τα γονίδια) με το πέρασμα των γενεών έχουν εξαφανιστεί από τη γονιδιακή «δεξαμενή» του συγκεκριμένου πληθυσμού. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι αυτή η δυνατότητα προσαρμογής στις διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες, επιβεβαιώνει και την ορθότητα της εντολής του Θεού: «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην» (Γένεσις κεφ. α’ 22 & 28) καθώς οι άνθρωποι και τα ζώα έχουν τη δυνατότητα να κατοικήσουν τη Γη σε ένα πολύ μεγάλο γεωγραφικό εύρος, προσαρμοζόμενα στις διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες αντλώντας τις κατάλληλες πληροφορίες που εξ αρχής υπάρχουν στο DNA τους. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο μηχανισμός της φυσικής επιλογής προχωράει αφενός με αξιοποίηση ήδη υπάρχουσας γενετικής πληροφορίας, και αφετέρου με απώλεια πληροφορίας λόγω προσαρμογής σε ειδικότερες συνθήκες. Συμβαίνει δηλαδή ακριβώς το αντίθετο της άποψης ότι η εξέλιξη προχωράει με προσθήκη πληροφορίας στο γενετικό υλικό μέσω μεταλλάξεων. Γι’ αυτό άλλωστε, όπως λένε, «η εξέλιξη δεν γυρίζει πίσω», δηλαδή αν ένα είδος εκτεθεί στις συνθήκες στις οποίες ζούσαν οι πρόγονοί του, είναι πιθανόν (ανάλογα με τη διαφορετικότητα των συνθηκών) να μη μπορέσει να επαναπροσαρμοστεί σε αυτές. Αυτό συμβαίνει επειδή επί πολλές γενιές ζει προσαρμοσμένο σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, επομένως οι απαιτούμενες πληροφορίες στο DNA για δυνατότητα επιβίωσης στις προγονικές συνθήκες έχουν χαθεί· χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μύγα Drosophila (βλ. σχετικό άρθρο στη δεξιά στήλη: "Η Εξέλιξη δε γυρίζει πίσω"). Από όλα τα παραπάνω λοιπόν γίνεται φανερό ότι οι μεταλλάξεις δεν μπορούν να αποτελέσουν μηχανισμό δημιουργίας νέων ειδών και γενικότερα εξέλιξης. Άλλωστε, κανένας επιστήμονας δεν συνιστά τη συστηματική έκθεση σε ιατρικές συσκευές ακτινοβολιών, ούτε υποστηρίζει ότι η ελάττωση του όζοντος (δηλαδή η αύξηση των επιπέδων υπεριώδους ακτινοβολίας) μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα ή να βελτιώσει τους ζωντανούς οργανισμούς. *** Τα περιεχόμενα του άρθρου αποτελούν περίληψη της εκπομπής "Χριστιανισμός και Επιστήμη" της 15/01/2009. Το σχετικό υλικό παρατίθεται στη δεξιά στήλη. Ακούστε τη σχετική εκπομπή Επιστροφή στην κορυφή	Σχετικό υλικό* Μεταλλάξεις [Από το σχολικό βιβλίο "Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης" της Γ' Λυκείου - Κεφ. 6ο] Νεοδαρβινισμός: Οι Μεταλλάξεις Πηγή Νέων Ειδών; [1] [2] [3] [Σειρά άρθρων του Α. Περάκη από την εφημερίδα "Χριστιανισμός"] Creation: Facts of Life [Βιβλίο του Gary Parker (δείτε σελ. 108 - 125) Από την ιστοσελίδα nccg.org] Why Mutations Cannot Produce Cross-Species Change [Από την Creation-Evolution Encyclopedia - Κεφ. 10] The Problem of Genetic Improbability [Από την ιστοσελίδα carm.org] The Mathematical Impossibility of Evolution [Από την ιστοσελίδα icr.org] Are There Beneficial Mutations? [Από το site AnswersInGenesis] Ανάπτυξη Βιολογικής Αντίστασης [Του Dr Marc Surtees. Απόδοση στα ελληνικά: logiazois.gr Πρωτότυπο Άρθρο] Η Ζωή και ο 2ος Νόμος της Θερμοδυναμικής [Άρθρο της ομάδας "Χριστιανισμός & Επιστήμη"] Έκανε λάθος ο Δαρβίνος; [Από το site cbc.gr - βλ. σελ. 5] Ξεκαθαρίζοντας τη Σύγχυση για τη Φυσική Επιλογή [Από την ιστοσελίδα diakrisis.gr] Η Εξέλιξη δε Γυρίζει Πίσω [Από την ιστοσελίδα in.gr] Το «Τέλειο Ον» εξελίσσεται συνεχώς - [Γράφημα] [Άρθρο της Καθημερινής 04/01/09 που προσπαθεί να υποστηρίξει τη Θεωρία της Εξέλιξης παρουσιάζον-τας παραδείγματα μικροεξέλιξης] - - - * Θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι η ιστοσελίδα μας δεν εκπροσωπεί ούτε σχετίζεται με το περιεχόμενο άλλων ιστοσελίδων προς τις οποίες παραθέτουμε συνδέσμους (links).